|
Jan Engelen
filosofie, exegese en theologie
In
1995 zegt een collega tegen me: jij moet een autobiografie
schrijven. De ontwikkeling van jouw denken kan voor meer mensen
interessant zijn. Na lang aarzelen is het er dan toch van
gekomen. Het boek is klaar.
Je vindt hier Schaesberg
rond 1946-55, de Jongensschool, de kerk van Petrus en Paulus,
de Kolonie - huizen rond 1930 gebouwd voor mijnwerkers,
Merkelbeek Brocarduscollege, Zenderen Gymnasium Sancti Alberti,
Noviciaat in Boxmeer - kennismaking met het kloosterleven
- en Kamp-Lintfort, Filosofie in Dordrecht, Theologie in Merkelbeek,
Amsterdam en Parijs, afscheid van het klooster, huwelijk,
als katecheet werken op Pabo's in Amsterdam en later ook Alkmaar.
Doctoraalexamen theologie en promothetie op een hoofdstuk
van het Evangelie van Johannes.
Afgesloten met een beschrijving van wat katechese zou moeten
zijn, de onmisbare bijbelse inspiratie en de veeleisende vraag
aan mij: "Wat is voor jou geloven eigenlijk?"
Je
kunt het boek bestellen via je boekhandel.
Je hebt daarvoor het ISBN-nummer nodig:
9 789464 480184.
Het is
ook verkrijgbaar via www.boekwinkeltje.nl en Bol.com.
314 pp. € 22,99
"Wat voor soort denken is geloven eigenlijk?" Van
1964 tot 1970 is dat de vraag die mij regelmatig, in feite
voortdurend bezig houdt. Een van mijn docenten (op het Institut
Catholique, Rue d'Assas) in Parijs zegt daarop in september
1970: O la, la, la! C'est bien quelque chose! Dat
is nogal wat!
In
1971 word ik benoemd als katecheet op "De Voorzienigheid",
een Katholieke Pabo, indertijd op de Lauriergracht in Amsterdam.
Er bestaat geen studiemateriaal. Ik begin met het verkennen
van geloven, hoe kun je daar woorden voor vinden? Welke vragen
kun je stellen en hoe kun je daarmee omgaan. Studenten vragen
na een half jaar, of ik ook eens een bijbeltekst wil behandelen.
Dat was niet aan dovemansoren gezegd.
Ik begin met Johannes 7. De verbazing is groot. Voor de studenten
wordt duidelijk: Een bijbelverhaal gaat niet over braaf zijn
en je best doen. Een bijbelverhaal heeft een structuur, doet
beroep op je creativiteit, je aanvoelen, je begrip, nodigt
je op een of andere manier uit. Dit geeft mogelijkheden voor
onderwijs! Kinderen kunnen zich uitleven in verhalen, een
weg vinden in de wereld van die verhalen en alles wat dat
ter sprake brengt. Katechese op de basisschool kan kinderen
vertrouwd maken met de verhalen en alles wat die verhalen
je kunnen leren.
Onderwijsgevenden mogen volgens mij niet bang
zijn voor bijbelverhalen, de bron voor een gelovige kultuur.
Daarom is binnen de kortste keren heel mijn onderwijs erop
gericht, studenten vertrouwd te maken met bijbelse matrialen.
Zo ontstaan teksten en werkvertalingen. Dat alles leidt tot
het ontstaan van deze site: teksten bij colleges, maar ook
bijvangst, sprokkelwaar, later ook preken en aantekeningen
die betekenis kunnen hebben voor mensen die meer willen weten
wat we eigenlijk doen wanneer we geloven. Waar kom je het
tegen en waarin uit het zich. De site wordt uiteindelijk het
archief van mijn bezig zijn voor school en kerk.
Misschien
ook een soort antwoord op de vraag aan het begin. Geloven
is in ieder geval een nadenken, waarbij je 'na' ook temporeel
moet opvatten. Ik sta stil bij wat aan mij voorafgaat. Zoiets
als wat je ook herkent in het woord re-flecteren. Wat voorafgaat
zijn de verhalen al dan niet geschreven. Ook de Schrift hoort
daarbij. Leren hoe je kunt horen. Als rationaliteit
heeft geloven (ge-love-n) de ratio van goede muziek,
goed theater, een samenhang die je meeneemt en plaats biedt,
- of een mens die of dat je ontroert.
Kan iemand
dit kerkje thuisbrengen?
Het staat er nog niet zo lang en het staat er al heel lang.
Het is het oude kerkje in Merkelbeek,
indertijd opgenomen in het klooster, nu het enige dat daar
over is.
Het
karmelietenklooster in Merkelbeek
BASISPLAN
2000, een plan dat nog net geprobeerd is en toen in de
geschiedenis verdween. Ter kennisgeving.
voor
inhoud van de website
Bijgewerkt:
1 april 2022
de
site is 'in onderhoud'
Mijn nieuwe boek 'Het Verhaal van Johannes' is gepubliceerd.
Je kunt het bestellen bij iedere boekhandel en op bol.com.
Intussen
is ook verschenen 'Het
Evangelie van Marcus, het verhaal'.
Zeer
aanbevelenswaardig is de rijke website van
Rudi van Moere
recente
preken
A1.
Inleidingen bijbelse literatuur en bijbelteksten
A2. Johannes
7 (diss.)
A3.
Ben Hemelsoet: Teksten
B1.
filosofie
B2. Emmanuel
Levinas. Vertaling van 'La trace de l'autre' met uitleg
B3. Jacques Derrida, Vertaling
La Pharmacie de Platon
B4. Jean-Luc Nancy. Vertalingen:
Visitatie, Christelijk schilderen; Wanneer
de goden zich terugtrekken
Corpus
c.
bijbelse theologie en praktijk:
reflectie van velerlei aard.
d. inleidingen:
aanwijzingen voor en suggesties naar de bijbelse literatuur.
inleidend.
De
tempel en de Messias
e.
Reizen:
Jordanië,
Syrië 2007,
BaalbeK;
Chagall Museum Nice;
Ravenna :
Galla Placidia
San Vitale
San Apollinare Nuovo
San
Apollinare in Classe
f.
homeletica:
"Exegetische
sporen", verkenningen voor predikanten bij de zon-
en feestdagen eerder gepubliceerd in Kerugma:
het
a-jaar 2016/7
het
b-jaar 2014/5
het
c-jaar 2015/6
Zie
ook de site van het Tijdschrift voor verkondiging
Zie ook Dominicanen
Huisen
Het
evangelie volgens Johannes
is
in de geschiedenis van de meer wetenschappelijke lezing van
de tekst vaak het meest "Griekse evangelie" genoemd.
Daarnaast had en heeft die lezing van het Evangelie er in
de loop der eeuwen zo goed als geen idee van hoe de Joodse
leraren rond Mozes en de Profeten denken. "Wij"
in de traditionele christelijke theologische scholen in de
Westen vonden "dat Joodse denken" in de regel "onwetenschappelijk",
en eigenlijk amateuristisch. Dat is en redelijk naieve benadering
van de tekst. Misschien zit de vork anders aan de steel.
Voor
mij is het zeker dat het Johannes-evangelie een door en door
Joodse tekst is, geschreven voor mensen in een overwegend
Joods denkende, aanvoelende wereld. De vraag is dan: wat wil
de Jood Johannes met de ondergang van zijn vertrouwd Jerusalem
vers in het geheugen, ons alsnog, na al die jaren vertellen
over zijn Jerusalem en zijn Jezus. Wat wil hij na Mattheus,
Marcus en Lucas nog toevoegen aan de verhalen over Jezus.
Hoe is Johannes, als Jood "vertrouwd" met Moses
en de Profeten, aangesproken door Jezus die naar de synagoge
en de tempel van zijn dagen gaat om daar te leren. Ik heb
over deze zaken beslist niet het laatste woord, maar ik kan
wel de eerste tipjes van de sluier oplichten.
Van
23-26 oktober 2018,
hebben we in 6 dagdelen een Studieconferentie gehouden over
de Joodse Johannes en Zijn Verhaal in de Abdij van Onze Lieve
Vrouw van Koningshoeve. Hier vindt u de begeleidende
tekst.
Antonio
de Messina 1430-1479
Palermo, Galleria Regionale della Sicilia
over
namen, heiligen, feesten
Voor
vragen en commentaren ben ik bereikbaar.
Adres . Vervang # door @
Plein
van Siena:
"de
Samaritaanse"
In
2014 begonnen we met Genesis,
in 2015 met Exodus.
|
