nicolaaskerk

Voor wie de eerste keer begint

"Onbekend maakt onbemind." Dit is de val waar je niet in moet trappen. "Alle begin is moeilijk". Zeker. Maar dat zal al vlug meevallen. Onderschat de mogelijkheid niet die de herkenning biedt. Anders zou ieder leren zinloos zijn.

In het begin zal het je zeker duizelen. Alles is anders, of nieuw. Teksten waar je nooit iets over hoort blijken opeens volop mededeling te zijn. Waar geen woorden voor zijn is een en al taal, en alles waar die taal over gaat, wat die taal ter tale brengt.

Het begin van een leerproces lijkt een complete overval. Je weet niet waar je naar toe moet. Welke kant moet je op? Ieder idee van een weg ben je kwijt. Je gevoel voor richting is verdwenen. Bij nader toezien blijkt: je bent alleen maar op onbekend terrrein. Je kent, bijvoorbeeld, de stad nog niet. Maar er zijn mensen die wat de stad betreft, meer ervaring hebben. En je zult zien: jij straks ook.

Wat nu vreemd is went. Geleidelijk aan wordt het bekend.
Lees.
Lees steeds kleine stukjes.
Maak kennis met het inleidende materiaal. Geef jezelf wat leeshulp.
Leg hier en daar een woord of een paar woorden vast.
Of beschrijf kort je eigen reactie op het gebodene.
Volg je eigen voorkeur.
Je hoeft nog niets te beredeneren of met eigen woorden te kunnen uitleggen. Improviseer.
Zo maak je eigen weg.

Op de Hogeschool IPABO ligt vrijwel vanaf het begin de nadruk op samen werken. Je maakt een weg (grieks: hodos) die je samen (grieks: metha) gaat. Zo ontstaat de (metha hodos) methode, een manier van kijken en doen die je samen gaat. Ordenen, interpreteren, proberen, evalueren, toetsen, opnieuw proberen en leren van je ervaringen.
Je hoeft niets van buiten te leren. Het went vanzelf als je een beetje tijd geeft.
Zo kom je uiteindelijk, eigenlijk vanzelf, binnen in de wereld van de bijbelse literatuur. Daarna [1] begint de katechese, het spelen met verhalen in de hoop dat ze open gaan en iets van hun geheimen prijs geven.

Een voorbeeld kan de werkwijze verduidelijken. Hoe word je vertrouwd met een stad als Amsterdam? Twee ontdekkingen zul je doen.
1. Je zult zien: bekende en een keer ontdekte plaatsen blijven in de regel liggen waar je ze de eerste keer bent tegengekomen. Neem bijvoorbeeld de Prinsengracht bij de Westerkerk met die drie stalletjes, het beeldje van Anne Frank en het monument. Hoe typisch is dat allemaal onder de keizerskroon van de Wester! Je ziet het vanzelf door er vaker, wandelend of met tram 13 voorbij te komen. Je herinnert je misschien de namen die hier horen.
In het begin zijn die Grachten "allemaal en overal" hetzelfde. Maar na verloop van vrij korte tijd zie je zo dat het hier heel anders is dan de Prinsengracht bij de Vijzelstraat, vlak bij het Weteringscircuit of de Singel bij het Spui.
Dat is tegelijk de tweede leerervaring.
2. Heb je een plaats een keer gevonden, dan kom je er vanzelf vaker langs. Het wordt een oriëntatiepunt. Beelden fixeren zich. "Wat je vaker ziet is blijkbaar belangrijk. Dat leer je vanzelf [2] ." Langzaam maar zeker ontstaat vanuit de delen een geheel zoals het geheel de verzameling en dus het geheel van de delen is.

Het Centraal Station ligt altijd aan het spoor. Het volgt na het Amstelstation (wanneer je uit Utrecht komt en Muiderpoort overslaat. Als je dit weet dan ben je wellicht geen Amsterdammer. Dan ben jij ook vaker met de intercity de stad (the city where it all happens) binnen gekomen. Volg op het Centraal Station vanaf het perron de stroom mensen. Je komt vanzelf op het Stationsplein waart de zoveelste verbouwing ("echt Amsterdams") begonnen is. Recht voor je uit zie je de trams wegrijden. Je ziet ook het Damrak.
(Toen de stad indertijd begon lag daar het water (rak) voor de Dam. Amsterdam is vandaar gaan groeien. Aan de andere kant van de Dam vind je het water aan de binnenkant (rak in > rok-in). Deze beschrijving is feitelijk. Tegelijk is zij auto-biografisch. Ik beschrijf wat ik zie, maar ik laat ook horen hoe ik dat wat ik zie heb leren zien.

Een ander voorbeeld is "een vreemd schilderij".

de bijenkorf

richting Dam